Việt vị là gì một khái niệm quan trọng trong bóng đá, nó được áp dụng khi một cầu thủ đang ở vị trí việt vị. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, epicsportstri xin giới thiệu một bài viết thú vị về việc việt vị trong môn thể thao này. Trong quá trình này, việt vị trở thành một lỗi phổ biến mà mọi người thường gặp phải. Đó là lý do tại sao cha mẹ và các độc giả nên đọc bài viết này để tìm hiểu thêm về khái niệm việt vị trong bóng đá.
Việt vị là gì
Bạn đã bao giờ gặp khó khăn khi phân biệt giữa hai thuật ngữ “việt vị” và “liệt vị” trong bóng đá chưa? Đây là vấn đề thường gặp vì hai từ này có cách phát âm tương tự. Tuy nhiên, trong trường hợp này, từ chính xác để chỉ lỗi vị trí là “việt vị”. Theo từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, 1992), “việt vị” là lỗi của cầu thủ khi nhận bóng để tấn công trên sân đối phương mà không có hai cầu thủ đối phương đứng trước. Trái ngược với “việt vị”, từ “liệt vị” không có mục từ điển định nghĩa.
Khái niệm việt vị là gì
Để hiểu rõ hơn về vị trí việt vị trong bóng đá, hãy xem xét các điều kiện sau đây:
- Cầu thủ nằm trong phần sân của đối phương.
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đội bạn đứng giữa cầu thủ và đường biên cuối sân đối phương.
- Cầu thủ đang tham gia vào tình huống bóng.
- Cầu thủ đứng ở hướng tấn công, gần khung thành của đội bạn.
Điều quan trọng cần lưu ý là trong các điều kiện trên, thủ môn cũng được tính là một cầu thủ của đội đối phương. Tuy thủ môn thường đứng ở vị trí thấp nhất trong đội hình, nhưng không nhất thiết thủ môn phải nằm giữa hai cầu thủ cuối cùng của đội bạn.
Lỗi việt vị
Sân 7 có việt vị?
Trong bóng đá với 7 người, quy định về việt vị được mô tả cụ thể như sau:
- Một cầu thủ sẽ bị việt vị khi cầu thủ này đã vượt qua đường 13m của phần sân đối phương và đứng gần đường biên ngang sân đối phương hơn so với vị trí của quả bóng. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ:
- Nếu có ít nhất 2 cầu thủ của đội đối phương đứng gần đường biên ngang như cầu thủ trong tình huống đó.
- Khi nhận bóng từ một cầu thủ đối phương chủ động chuyền.
- Khi nhận bóng trực tiếp từ một quả phát bóng, phạt góc, ném biên hoặc thả bóng từ trọng tài.
- Một cầu thủ ở vị trí việt vị có thể chưa thể bị xem là vi phạm luật việt vị. Cầu thủ chỉ bị coi là vi phạm việt vị nếu trong thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc thực hiện thao tác điều khiển bóng, và cầu thủ đó – theo quyết định của trọng tài – có ý định chủ động tham gia vào tình huống:
- Tham gia vào tình huống của trận đấu.
- Gây trở ngại cho cầu thủ đối phương.
- Cố gắng tận dụng vị trí việt vị.
- Nếu cầu thủ phạm luật việt vị, đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt trực tiếp từ trọng tài.
- Đường 13m của phần sân được xác định bởi đường thẳng chạy song song với đường biên ngang sân và có độ dài 13m.
Thi hành Luật việt vị
- Quy định về phạt cầu thủ việt vị không được áp dụng ngay lúc cầu thủ nhận bóng, mà được xác định dựa trên thời điểm đồng đội chuyền bóng đến cầu thủ. Vì vậy, một cầu thủ không sẽ không bị vi phạm lỗi việt vị nếu anh ta không ở vị trí việt vị tại thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc thực hiện cú sút phạt và đã chạy nhanh hơn bóng mà không có vi phạm lỗi việt vị.
- Nếu một cầu thủ đứng ngang hàng với một cầu thủ đối phương và có một cầu thủ đối phương khác đứng gần đường biên ngang sân của đội đối phương hơn hoặc đứng ở vị trí giống như hai cầu thủ cuối cùng của đội đối phương, thì không bị xem là ở vị trí việt vị.
- Trong quá trình sử dụng quy định về việt vị, các trợ lý trọng tài chỉ bắt cờ báo việt vị khi họ đã xác định chính xác cầu thủ vi phạm luật việt vị. Do đó, trong trường hợp có sự nghi ngờ, các trợ lý trọng tài không được tham gia vào tình huống đó.
Lỗi việt vị như thế nào?
Một cầu thủ sẽ không bị coi là vi phạm luật việt vị nếu đứng ở vị trí việt vị nhưng không tham gia vào tình huống bóng. Tuy nhiên, cầu thủ sẽ bị xử phạt việt vị khi chạm bóng hoặc nhận bóng từ đồng đội khi cầu thủ đó tích cực tham gia vào các tình huống như:
- Tham gia vào tình huống bóng.
- Cản trở cầu thủ đối phương.
- Cố tình lợi dụng vị trí việt vị.
Tuy nhiên, nếu cầu thủ ở vị trí việt vị tiếp xúc với bóng trong các trường hợp sau đây, anh ta sẽ không bị phạt:
- Quả ném biên.
- Quả phạt góc.
- Quả phát bóng.
Luật việt vị từ khi nào áp dụng?
Vào cuối thế kỷ 18, khi bóng đá bắt đầu được chơi ở Anh, luật việt vị đã được thiết lập. Tuy nhiên, luật việt vị lúc đó khá nghiêm ngặt hơn so với hiện nay, áp dụng cho cả bóng đá 11 người, 7 người và 5 người. Xuyên suốt thời gian, FIFA đã thực hiện nhiều sửa đổi về luật việt vị:
- Năm 1848: Luật việt vị đã được thiết lập đầy đủ theo quy tắc của Cambridge. Khi đó, cầu thủ đã hiểu rõ khái niệm việt vị là gì. Tuy nhiên, luật yêu cầu phải có ít nhất 4 cầu thủ đối phương đứng phía sau.
- Năm 1866: Luật đã được cập nhật theo quy tắc của Cambridge, và số lượng cầu thủ bị việt vị giảm xuống còn 3.
- Năm 1925: Luật việt vị đã trải qua sự thay đổi và áp dụng với ít hơn 2 người đối phương đứng phía sau, và luật này vẫn được áp dụng cho đến ngày nay.
- Năm 2005: FIFA tiếp tục sửa đổi luật về việt vị. Cầu thủ ở vị trí việt vị được phép chạm bóng từ một đường chuyền trở lại hoặc phá đường chuyền của đối thủ nếu không có ý định gian lận.
- Năm 2013: Luật việt vị mới nhất được FIFA áp dụng. Cầu thủ ở vị trí việt vị vẫn được phép chạm bóng khi nhận đường chuyền từ đối phương. Tuy nhiên, nếu cầu thủ ở vị trí việt vị cố tình cản trở hậu vệ của đội bạn, sẽ bị xử phạt.
Luật việt vị được xác định ra sao?
Theo quy định của FIFA, một cầu thủ sẽ bị xem là việt vị nếu có bất kỳ phần nào của cơ thể anh ta chạm vào quả bóng ở vị trí gần đường biên ngang sân của đối phương hơn so với cả bóng và cầu thủ đối phương thứ hai (thường là thủ môn của đối phương).
Khi cầu thủ ở thế việt vị, anh ta không bị xem là vi phạm luật việt vị. Điều này có nghĩa là cầu thủ bất ngờ ở vị trí việt vị mà không nhận thức hoặc cố gắng tham gia vào tình huống bóng. Cầu thủ này sẽ được coi là “tích cực tham gia vào tình huống bóng”. Khi một cầu thủ bị căng cờ việt vị, không có hình phạt đặc biệt cho cầu thủ đó.
Một cầu thủ sẽ bị căng cờ việt vị khi anh ta ở vị trí việt vị, và hình phạt duy nhất là việc bóng được trả lại cho đối thủ để tiếp tục từ một quả phạt việt vị tại vị trí cố định trên nửa sân của họ.
Các tình huống không việt vị
Một cầu thủ sẽ không bị việt vị nếu anh ta nhận bóng tại nửa sân của mình từ đồng đội hoặc từ một cầu thủ đối phương.
Ngoài ra, một cầu thủ tiền đạo sẽ không bị việt vị nếu anh ta nhận bóng từ một cầu thủ đối phương ở nửa sân đối phương.
Thậm chí khi ở nửa sân đối phương, nếu cầu thủ nhận bóng ở tư thế đối diện (đối mặt với khung thành đối phương) mà không bị cản trở bởi cầu thủ hoặc hậu vệ đối phương, anh ta vẫn có thể tiếp tục chơi bóng mà không bị việt vị.
Ngoài ra, không phụ thuộc vào vị trí nào, cầu thủ sẽ không bị việt vị nếu nhận bóng trực tiếp từ một cú sút vào khung thành, quả phạt góc hoặc quả ném biên.
Hình phạt việt vị
Dù mọi cầu thủ bóng đá đều được đào tạo kỹ về luật chơi và hiểu rõ về việc việt vị, tuy nhiên, trong một số tình huống, họ vẫn có thể vi phạm luật việt vị do nhiều yếu tố khác nhau. Và với mỗi trường hợp việt vị, hình phạt được trọng tài áp đặt là đội đối phương được hưởng quả phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Quy định của FIFA về luật việt vị
Theo quy định của FIFA, cầu thủ sẽ bị xem là việt vị nếu bất kỳ phần nào của cơ thể anh ta chạm vào bóng gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ hai (thông thường là thủ môn của đối phương). Trừ hai tay, phần còn lại của cơ thể cầu thủ được phép chạm vào bóng.
Theo luật này, cầu thủ không bị việt vị nếu anh ta ở tư thế việt vị và nhận bóng từ một đường chuyền có chủ ý hoặc bị phá đường chuyền từ đối phương. Tuy nhiên, năm 2013, luật việt vị đã có một số thay đổi.
Theo điều 11 của luật việt vị FIFA, cầu thủ ở vị trí việt vị chỉ được tham gia vào tình huống bóng khi đối thủ chú ý chuyền bóng. Trong trường hợp cầu thủ nhận bóng sau một pha phá đường chuyền không chủ ý (bóng đá vào cơ thể và nảy ra), trọng tài vẫn coi đó là việt vị.
Bên cạnh đó, FIFA cũng đã quy định rõ hơn về hành vi cản trở cầu thủ đối phương. Theo đó, cầu thủ sẽ bị phạt nếu cản trở di chuyển, tầm nhìn hoặc tạo bất kỳ sự ảnh hưởng nào đối với khả năng phòng thủ của cầu thủ địch trong tư thế việt vị.
Trên đây, chúng tôi đã giới thiệu cho bạn khái niệm về việt vị trong bóng đá. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về việc việt vị, các hình phạt việt vị, khái niệm phá bẫy việt vị và cách áp dụng luật việt vị của FIFA.
